Odpowiedzialność za długi zależy od rodzaju prowadzonej działalności

Rodziny zadłużonych przedsiębiorców często są współodpowiedzialne za spłatę zaciągniętych przez biznesmenów zobowiązań. Eksperci podkreślają jednak, że właściciele firm mogą uchronić najbliższych przed wierzycielami. Aby poważne kłopoty finansowe nie dotknęły budżetu domowego, przedsiębiorcy muszą pomyśleć o jego ochronie zanim pojawią się jakiekolwiek problemy z płynnością finansową firmy.

Jednoosobowa działalność gospodarcza cieszy się dużą popularnością przede wszystkim dlatego, że opłaty związane z posiadaniem samochodu czy utrzymaniem części mieszkania, można zaliczyć do kosztów podatkowych firmy, co znacznie obniża jej zobowiązania wobec fiskusa. Jest to możliwe, ponieważ majątek firmy jest jednocześnie majątkiem osobistym. Niestety, jest również druga, gorsza strona medalu. Gdy firma popada w długi, za jej zobowiązania (bez względu na ich rodzaj) odpowiada także współmałżonek i dzieci, mimo że formalnie nie są oni związani z firmą. Innymi słowy, osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą odpowiada za długi całym swoim majątkiem, nawet jeśli należy on do żony czy dzieci.

Całym majątkiem odpowiadają również przedsiębiorcy prowadzący: spółkę jawną, partnerską i cywilną. W spółce jawnej każdy wspólnik odpowiada solidarnie za zobowiązania. W praktyce oznacza to, że gdy dług zostanie ściągnięty z majątku tylko jednego wspólnika, ma on prawo dochodzić przed sądem zwrotu części długu, która powinna być spłacona przez pozostałych członków spółki jawnej. Spółkę partnerską mogą założyć jedynie osoby pełniące zawód zaufania publicznego (np. radca prawny, lekarz, adwokat).

Za zobowiązania związane z finansowaniem firmy odpowiadają oni solidarnie, jednak za zobowiązania związane z wykonywaną przez siebie działalnością gospodarczą odpowiadają indywidualnie. Natomiast w spółce cywilnej odpowiedzialność za długi wygląda tak samo jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej (czyli obejmuje całość majątku dłużnika, także rzeczy należące do rodziny), jednak wierzytelności muszą być spłacane solidarnie przez wszystkich wspólników.

Sytuacja wygląda nieco inaczej w przypadku spółek z ograniczoną odpowiedzialnością i spółek akcyjnych. Prywatny majątek ich członków może zostać spieniężony na pokrycie wierzytelności, jeżeli dany przedsiębiorca zasiada w zarządzie danej spółki. W spółkach komandytowych dobra rodzinne są chronione, gdy przedsiębiorca nie jest komplementariuszem tejże spółki. Komplementariusz odpowiada bowiem za zobowiązania przedsiębiorstwa całym majątkiem, a komandytariusze odpowiadają za nie jedynie do wysokości kapitału wniesionego do firmy (jest to kwota dowolna, może być to więc kilkaset złotych).

Aby uchronić rodzinę przed długami, najlepiej jest ustanowić rozdzielność majątkową między małżonkami. Umowę taką można zawrzeć, gdy firma już działa, jednak najlepiej zrobić to jeszcze przed rozpoczęciem jej działalności. Należy jednak pamiętać, że ewentualni wspólnicy i kontrahenci muszą być poinformowani o powstaniu rozdzielności majątkowej pomiędzy przedsiębiorcą a jego współmałżonkiem.