Majątek małżonków – kiedy jest zagrożony?

Bardzo często zdarza się sytuacja, że jeden ze współmałżonków mających wspólnotę majątkową prowadzi działalność gospodarczą, a drugi nie pracuje. Normalną rzeczą jest wtedy strach, że działalność pracującej osoby może przynieść szkodę dla wspólnych dochodów. Ustawodawca pragnie chronić w takiej sytuacji małżonka, który może się znaleźć w trudnej sytuacji życiowej wynikającej z interesów drugiej strony.

Największe obawy dotyczą wspólnej nieruchomości, w której małżeństwo mieszka. Wbrew pozorom ryzyko zajęcia domu w przypadku długów właściciela jest dużo mniejsze w przypadku wspólnoty niż kiedy małżonkowie mają rozdzielność majątkową.

Wspólna nieruchomość – kiedy może zostać zajęta?

Zazwyczaj w przypadku długów jednego z małżonków druga strona nie jest pozwana. Zdarzają się jednak wyjątki kiedy to żona/ mąż właściciela firmy przyczynił się do problemów finansowych. Jeśli druga strona zostaje pozwana bez powodu obroną może być brak legitymacji biernej.

Tytuł wykonawczy jeśli jest postawiony w stosunku do jednego współmałżonka może dotyczyć własności obu stron. Małżonek dłużnika ma jednak drogę wyjścia z tej trudnej sytuacji. Ma szansę powołać się na art. 9231 § 2 Kodeksu postępowania cywilnego i znacząco przeciwstawić się zajęciu wspólnej nieruchomości. W tym przypadku komornik natychmiastowo informuje o zaistniałej sytuacji wierzyciela. Ten w przeciągu tygodnia musi wystąpić z prośbą o nadanie przeciwko małżonkowi dłużnika klauzuli wykonalności. Jeśli tego nie zrobi w terminie wniosek o zajęciu nieruchomości może zostać oddalony lub umorzony. Wierzyciel powołując się na art. 924 § 2 K.p.c. musi wystąpić o wykreślenie z listy ostrzeżenia z działu III księgi wieczystej prowadzonej dla danej nieruchomości .

Jaka klauzura na małżonka?

Egzekucja majątku wspólnego może być możliwa tylko po wydaniu klauzuli wykonalności w stosunku do współmałżonka dłużnika. Jednak przy takiej wypisywaniu takiego dokumentu niezbędna jest zgoda tej osoby. O to często bardzo trudno. Wierzyciel może się wtedy powołać na art. 7871 K.p.c. i wnosić o klauzulę wykonalności przeciwko małżonkowi dłużnika z ograniczeniem jego odpowiedzialności do przedsiębiorstwa wchodzącego w skład majątku wspólnego małżonków. Jednak dom bardzo często nienależny do nieruchomości firmowej, dlatego nawet taka klauzula nie jest wystarczająca do wszczęcia postępowania.

Jeśli wierzyciel nie uzyska zgody od współmałżonka na postępowanie egzekucyjne wspólnego majątku ma prawo żądać spłaty należności z majątku osobistego wynikającego m.in.: z dochodów firmy oraz innych zarobków dłużnika.

Jak zabezpieczyć wspólne mienię?

Sąd na życzenie wierzyciela może ustanowić hipotekę przymusową wobec współmałżonka dłużnika. Jednak również w tej sytuacji potrzebna jest zgoda tej osoby. Małżonek właściciela zadłużonego przedsiębiorstwa dostaje pismo sądowe o wpisie hipoteki przymusowej. Ma on tydzień na sprzeciwienie się takim działaniom. Sąd wtedy wydaje wniosek o upadku zabezpieczenia. Na tej podstawie hipoteka przymusowa zostaje wykreślona z IV księgi wieczystej dotyczącej wspólnoty majątkowej małżonków.